Checkpoint w Tiranie – miejsce, które przypomina o czasach komunistycznej izolacji i upamiętnia ofiary reżimu. To symboliczne miejsce znajduje się na głównej alei Bulevard Deshmoret Kombit naprzeciwko budynku rządowego.
Pomysłodawcą instalacji był były dysydent Fatos Lubonja, który spędził 13 lat w obozie pracy i kolejne 4 lata w izolacji za krytykę reżimu Hoxhy. Współtwórcą był artysta Ardian Isufi.
Monument składa się z trzech głównych elementów:
- jednego z małych betonowych bunkrów obronnych, które są charakterystyczne dla kraju;
- kilku betonowych podpór z kopalni w obozie pracy w Spaç, gdzie tysiące więźniów politycznych cierpiało między 1968 a 1990 rokiem;
- oraz jasno pomalowanego fragmentu muru berlińskiego z Placu Postdamer.
Obóz pracy Spaç położony był w odizolowanym kanionie w regionie Mirdita w północno-środkowej części Albanii. Lokalizacja obozu była tak odległa, a klimat tak surowy, że pomimo ogrodzenia z drutu kolczastego, nie było tam rzeczywistych murów obronnych. Innym powodem lokalizacji była bliskość kopalni miedzi, gdzie więźniowie mogli być wykorzystywani jako niewolnicza siła robocza.
To miejsce przypomina nam o tragicznych wydarzeniach z przeszłości, ale także o sile ludzkiego ducha i determinacji do walki o wolność. Warto odwiedzić Checkpoint w Tiranie, aby zrozumieć historię Albanii i uczcić pamięć tych, którzy cierpieli za swoje przekonania.